Home   Grammatik   Links   Metrik   Realien   Schriftsteller   Inhalt


Caesar, Bellum Gallicum I, 5

HELVETIERKRIEG - Vorbereitungen zur Auswanderung

Post eius mortem nihilo minus Helvetii id, quod constituerant, facere conantur, ut e finibus suis exeant. Ubi iam se ad eam rem paratos esse arbitrati sunt, oppida sua omnia, numero ad duodecim, vicos ad quadringentos, reliqua privata aedificia incendunt, frumentum omne, praeter quod secum portaturi erant, comburunt, ut domum reditionis spe sublata paratiores ad omnia pericula subeunda essent; trium mensum molita cibaria sibi quemque domo efferre iubent. Persuadent Rauracis et Tulingis et Latobrigis finitimis, uti eodem usi consilio oppidis suis vicisque exustis una cum iis proficiscantur, Boiosque, qui trans Rhenum incoluerant et in agrum Noricum transierant Noreiamque oppugnarant, receptos ad se socios sibi adsciscunt.


Übersetzungshilfen

constituerant: 3.P.Pl.Plusqupf.akt.von constituere: sie hatten beschlossen (Helvetii)

    was?: quod - Relativpron.zu id

conantur: 3.P.Pl.Praes.von conari: sie versuchen - nihilo minus: trotzdem nihilo: Abl.mens.

    wer?: Helvetii

    was?: id facere

    wann?: post mortem

    wessen?: eius

exeant: 3.P.Pl.Konj.Praes.von exire: sie wandern aus - abhg.von ut (explicativum): nämlich, dass; nämlich zu

    woraus?: e finibus suis

arbitrati sunt: 3.P.Pl.Perf.von arbitrari: sie glaubten + AcI: se paratos esse - abhg.von ubi

    wozu bereit?: ad eam rem

incendunt: 3.P.Pl.Praes.akt.von incendere: sie zünden an

    was?: oppida sua omnia - vicos - reliqua privata aedificia: Einzelgehöfte - Achtung: reliqui 3: die Übrigen - relicti 3: die Zurückgelassenen

    wieviele?: ad duodecim - ad quadringentos: ad bei Zahlenangaben - numero: Abl.lim.

secum portaturi erant: Nom.Pl.m. umschreibendes Futur von portare: sie wollten mit sich tragen

    was?: quod: Rel.Pron. - praeter (id), quod

comburunt: 3.P.Pl.Praes.akt.von comburere: sie verbrennen

    was?: frumentum omne

essent: 3.P.Pl.Konj.Imperf.von esse: sie wären abhg. von ut fin.

    was?: paratiores

subeunda: Akk.Pl.n.Gerundiv von subire: auf sich nehmen - zu ad omnia pericula

    wozu?: ad omnia pericula subeunda - siehe: Akk.des Gerundiums, Gerundivkonstr.

sublata: Abl.Sg.f.P.P.P.von tollere: aufgehoben, beseitigt - zu spe: Abl.abs.

    Hoffnung worauf?: reditionis: auf Rückkehr - Gen.obiect.

iubent: 3.P.Pl.Praes.akt.von iubere: sie befehlen + AcI: quemque efferre

    was?: molita cibaria: Mehlvorrat - trium mensum (Gen.qual.): für 3 Monate

    für wen?: sibi

persuadent: 3.P.Pl.Praes.akt.von persuadere: sie überreden - intransitiv + Dat.: Rauracis et Tulingis et Latobrigis finitimis

usi: Nom.Pl.m.P.Perf.akt.von uti - gleichzeitig: "gebrauchend" + Mittelsabl.: eodem consilio - eodem usi consilio: in derselben Absicht

exustis: Abl.Pl.P.P.P.von exurere: verbrannt - zu oppidis suis vicisque: Abl.abs.

proficiscantur: 3.P.Pl.Konj.Praes.von proficisci: sie brechen auf

    abhg.von ut - Konsekutiv (subjekt.Standpunkt): so dass - durch folgendes cum iis (bei Begehrsatz müsste es secum heißen)

    mit wem?: una cum iis = cum Helvetiis

incoluerant: 3.P.Pl.Plusqupf.akt.von incolere: sie hatten gewohnt

    wer?: qui zu Boios

    wo?: trans Rhenum

transierant: 3.P.Pl.Plusqupf.akt.von transire: sie waren (hinüber) gezogen

    wer?: qui

    wohin?: in agrum Noricum

oppugnarant: 3.P.Pl.Plusqupf.akt.von oppugnare: sie hatten belagert

    wen oder was?: Noreiam

receptos: Akk.Pl.m.P.P.P.von recipere: aufgenommen - Part.coni. - zu Boios

    bei wem? ad se

adsciscunt: 3.P.Pl.Praes.akt.von adsciscere: sie verbünden sich (aliquem socium sibi adsciscere: sich jemanden zum Bundesgenossen machen)

    mit wem?: Boios = sie machten sich die Boier zu Bundesgenossen

HOME  Home       LATEIN  Schriftsteller