Home   Grammatik   Links   Metrik   Realien   Schriftsteller   Inhalt


Caesar, Bellum Gallicum VII 12, 13

Noviodunum, eine Stadt der Bituriger, hatte sich schon ergeben und bat um Schonung, da erschien Vercingetorix in der Ferne
12 Vercingetorix1, ubi de Caesaris adventu cognovit, oppuguatione destitit atque obviam Caesari proficiscitur. Ille oppidum Biturigum positum in via2 Noviodunum oppugnare instituerat. Quo ex oppido cum legati ad eum venissent oratum, ut sibi ignosceret suaeque vitae consuleret, ut celeritate reliquas res conficeret, qua pleraque erat consecutus, arma conferri, equos produci, obsides dari iubet. Parte iam obsidum tradita, cum reliqua administrarentur,3 centurionibus et paucis militibus intromissis, qui arma iumentaque conquirerent, equitatus hostium procul visus est, qui agmen Vercingetorigis antecesserat. Quem simulatque oppidani conspexerunt atque in spem auxili venerunt,4 clamore sublato arma capere, portas claudere, murum complere5 coeperunt. Centuriones in oppido, cum ex significatione7 Gallorum novi aliquid ab eis iniri consilii intellexissent, gladiis destrictis portas occupaverunt suosque omnes incolumes receperunt.6
13 Caesar ex castris equitatum educi iubet, proelium equestre committit: laborantibus7 iam suis Germanos equites circiter CCCC summittit, quos ab initio habere secum instituerat.8 Eorum impetum Galli sustinere non potuerunt atque in fugam coniecti multis amissis se ad agmen receperunt. Quibus profligatis rursus oppidani perterriti comprehensos eos, quorum opera9 plebem concitatam existimabant, ad Caesarem perduxerunt seseque ei dediderunt. Quibus rebus confectis Caesar ad oppidum Avaricum, quod erat maximum munitissimumque in finibus Biturigum atque agri fertilissima regione10, profectus est, quod eo oppido recepto11 civitatem Biturigum se in potestatem redacturum confidebat.12

1 Vercingetorix, Fürst der Averner, wollte Gallien von den Römern befreien; 2 in via: auf seinem Weg; 3 administrere: durchführen; 4 in spem auxilii venire: sich Hoffnung auf Hilfe machen;  5 complere: besetzen; 6 incolumes recipere: ohne Verlust in Sicherheit bringen; 7 significatio, ionis: Benehmen; 7 laborare: in Bedrängnis sein; 8 instituerat = consueverat; 9 opera, ae: Zutun, Betreiben; 10 (in) agri fertilissima regione: in der fruchtbarsten Gegend; 11 recipere: einnehmen; 12 confidere, fisus sum: vertrauen, hoffen

Grammatik

12)

cognovit: 3.P.Sg.Perf.akt. von cognoscere abhg. von ubi: sobald - Temporalsatz
destitit
: 3.P.Sg.Perf.akt. von desistere: + Trennungsablativ
positum: Akk.Sg.n.P.P.P. von ponere Part.coni. zu oppidum
venissent: 3.P.Pl.Konj.Plusqupf. von venire abhg. von cum narrativ
oratum: Supinum auf -um von orare
ignosceret: 3.P.Sg.Konj.Imperf.akt. von ignoscere abhg. von ut Begehrsatz
consuleret: 3.P.Sg.Konj.Imperf.akt. von consulere + Dativ abhg. von ut Begehrsatz
conficeret: 3.P.Sg.Konj.Imperf.akt. von conficere abhg. von ut Finalsatz (conferri, produci, dari)
consecutus erat: 3.P.Sg.Plusqupf.von consequi + Akk. (pleraque)
iubet: 3.P.Sg.Praes. - Historisches Praes.
conferri: Inf.Praes.pass. abhg. von iubet + AcI
produci: Inf.Praes.pass. abhg. von iubet + AcI
dari: Inf.Praes.pass. abhg. von iubet + AcI

tradita: Abl.Sg.f.P.P.P. von tradere zu parte: Abl.abs.

administrarentur: 3.P.Pl.Konj.Imperf. von administrare zu reliqua (Nom.Pl.n.) abhg. von cum

intromissis: Abl.Pl.m.P.P.P. von intromittere zu paucis militibus, centurionibus: Abl.abs.

conquirerent: 3.P.Pl.Konj.Imperf. von conquirere abhg. von qui : konj.Relsatz.

visus est: Nom.Sg.m.Perf.pass. von videre zu equitatus

antecesserat: 3.P.Sg.Plusqupf. von antecedere zu qui (equitatus)

conspexerunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von conspicere - abhg. von simulatque

venerunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von venire - abhg. von simulatque

sublato: Abl.Sg.m.P.P.P.von tollere, sustuli, sublatus zu clamore: Abl.abs.

capere, claudere, complere: Inf.Praes.akt. abhg. von coeperunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von coepi, coepisse

aliquid

novi consilii: Gen.part. abhg. von aliquid

iniri: Inf.Praes.pass. abhg. von intellexissent

intellexissent: 3.P.Pl.Konj.Plusqupf. von intellegere + AcI (aliquis iniri) abhg. von cum

destrictis: Abl.Pl.n.P.P.P. von destringere zu gladiis: Abl.abs.

occupaverunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von occupare

incolumes: Akk.Pl.m. prädikativ

receperunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von recipere

13)

educi: Inf.Praes.pass. von educere, -duxi, -ductum abhg. von iubet + AcI

iubet: 3.P.Sg.Praes. von iubere, iussi, iussum

committit: 3.P.Sg.Praes.akt. von committere, -misi, -missum

laborantibus: Dat.Pl.m.Part.Praes. von laborare zu suis: Part.coni.

summittit: 3.P.Praes.akt. von submittere, misi, missum: Hist.Praes

habere: Inf.Praes.akt. abhg. von instituerat

instituerat: 3.P.Sg.Plusquampf. = consueverat: er war gewohnt

sustinere: Inf.Praes.akt. abhg. von potuerunt

potuerunt: 3.P.Pl.Perf. von posse

coniecti: Nom.Pl.m.P.P.P. von conicere, ieci, iectus zu receperunt: Part.coni.

amissis: Abl.Pl.m.P.P.P. von amittere, misi, missum zu multis:  Abl.abs.

receperunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von (se) recipere, cepi, ceptum

profligatis: Abl.Pl.m.P.P.P. von profligare zu quibus (Rel.Anschluss): Abl.abs.

perterriti: Nom.Pl.m.P.P.P. von perterrere zu oppidani: Part.coni.

comprehensos: Akk.Pl.m.P.P.P. von comprehendere, di, sus: zu eos abhg. von perduxerunt: Part.coni.

concitatam (esse): Akk.Sg.f.Inf.Perf.pass. von concitare zu plebem: AcI abhg. von existimabant

existimabant: 3.P.Pl.Imperf.akt. von existimare

perduxerunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von perducere, duxi, ductus - eos comprehensos

dediderunt: 3.P.Pl.Perf.akt. von se dedere, dediti, deditum

confectis: Abl.Pl.f.P.P.P. von conficere, feci, fectum zu quibus rebus (Rel.Anschluss): Abl.abs. quibus rebus confectis = und hierauf

profectus est: 3.P.Sg.m.Perf. von proficisci

recepto: Abl.Sg.n.P.P.P. von recipere, cepi, ceptum zu oppido:  Abl.abs. (konditional)

redacturum (esse): Akk.Sg.m. Inf.Futur akt. von redigere, egi, actus zu se abhg. von confidebat

confidebat: 3.P.Sg.Imperf.akt. von confidere, fisus sum (Semideponens) + AcI Futur: se redacturum (esse)

Übersetzung

12 Sobald Vercingetorix von der Ankunft Caesars erfahren hatte, gab er die Belagerung (von Gorgobina, eine Stadt der Bojer) auf und zog ihm entgegen. Caesar hatte begonnen Noviodunum, eine Stadt der Bituriger, die auf seinem Weg lag, anzugreifen. Und nachdem aus dieser Stadt Abgeordnete zu ihm gekommen waren, um ihn zu bitten, sie zu begnadigen und ihr Leben zu schonen, befahl er, um durch Schnelligkeit, mit der er bisher das meiste erreicht hatte, auch das Übrige zu Ende zu bringen, die Waffen auszuliefern, die Pferde zu übergeben und Geiseln zu stellen. Nachdem schon ein Teil der Geiseln übergeben worden war, sie das übrige durchführten und Zenturionen mit nur wenigen Soldaten (in die Stadt) hineingeschickt worden waren, um Waffen und Zugtiere zusammenzubringen, sah man die Reiterei der Feinde in der Ferne, die dem Heereszug des Vercingetorix vorausgezogen war. Sobald die Städter diese erblickten und sich Hoffnung auf Hilfe machten, erhoben sie ein Geschrei, begannen die Waffen zu ergreifen, die Tore zu verschließen und die Mauer zu besetzen. Da die Zenturionen in Stadt aus dem Benehmen der Gallier bemerkt hatten, dass von ihnen ein neuer Plan gefasst werde, zückten sie die Schwerter, besetzten die Tore und brachten all die Ihren ohne Verlust in Sicherheit.

13 Caesar ließ seine Reiterei aus dem Lager ausrücken und begann eine Reiterschlacht: als die Seinen in Bedrängnis kamen, schickte er ihnen ungefähr 400 germanische Reiter zu Hilfe, die er von Anfang an bei sich zu haben gewohnt war. Ihrem Ansturm konnten die Gallier nicht standhalten und zogen sich in die Flucht geschlagen unter großen Verlusten zum Hauptheer zurück. Nach deren Überwältigung ergriffen die wiederum erschrockenen Städter diese, auf deren Betreiben, wie sie glaubten, das Volk aufgewiegelt worden war, brachten sie zu Caesar und unterwarfen sich ihm. Hierauf brach Caesar nach Avaricum auf, der größten und befestigsten Stadt der Bituriger, in einer sehr fruchtbaren Gegend, weil er fest hoffte, nach Einnahme dieser Stadt den Staat der Bituriger wieder zu unterwerfen.

HOME  Home       LATEIN  Schriftsteller