VERGIL, Aeneis 2, 336 – 437
Aeneas kämpft
Hexameter
Rotgedruckte Vokale werden betont - eingeklammerte Silben nicht gelesen !
Sprechpausen (Zäsuren):
1. – Pause nach dem 3. Halbfuß (= 2. Hebung): Trithemimeres (caesura semiternaria)
ǁ2. – Pause nach dem 5. Halbfuß (= 3. Hebung): Penthemimeres (caesura semiquinaria) ǁ
3. – Pause nach der 1. Kürze des 3. Daktylus: trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
4. – Pause nach dem 7. Halbfuß (= 4. Hebung): Hephthemimeres (caesura semiseptenaria) ǁ
5. - Pause nach dem 4. Fuß : bukolische Diärese ǁ
6. - Interpunktionszäsur: ǁ
7. - weibliche Zäsuren:
trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
nach der 1. Kürze des 2. Versfußes |
nach der 1. Kürze des 4. Versfußes |
Talibus Othryadae ǁ dictis ǁ et ǁ numine divom
in flammas ǁ et in arma ǁ feror, ǁ quo ǁ tristis Erinys,
quo fremitus ǁ vocat et ǁ sublatus ad ǁ aethera clamor.
Addunt se ǁ socios ǁ Rhipeus ǁ et ǁ maximus armis
340 Epytus oblati ǁ per lun(am) Hypanisque Dymasque,
et later(i) adglomerant ǁ nostro, ǁ iuvenisque Coroebus,
Mygdonides: ǁ illis ǁ ad Troiam ǁ forte diebus
venerat, insano ǁ Cassandr(ae) incensus amore,
et gener auxilium ǁ Priamo ǁ Phrygibusque ferebat,
345 infelix, ǁ qui non ǁ sponsae ǁ praecepta furentis
audierit.*
Quos ubi confertos ǁ auder(e) in ǁ proelia vidi,
incipio ǁ super his: ǁ 'Iuvenes, ǁ fortissima frustra
pectora, si ǁ vobis ǁ audent(em) extrema cupido
350 certa sequi, ǁ quae sit ǁ rebus ǁ fortuna videtis:
Excesser(e) omnes, ǁ adytis ǁ arisque relictis,
di, quibus imperi(um) hoc ǁ steterat; ǁ succurritis urbi
incensae; ǁ moriamur ǁ et in ǁ medi(a) arma ruamus.
Una salus ǁ victis, ǁ nullam ǁ sperare salutem.'
355 Sic animis ǁ iuvenum ǁ furor additus: ǁ inde, lupi ceu
raptores ǁ atr(a) in ǁ nebula, ǁ quos ǁ improba ventris
exegit ǁ caecos ǁ rabies, ǁ catulique relicti
faucibus exspectant ǁ siccis, ǁ per ǁ tela, per hostis
vadimus haud ǁ dubi(am) in ǁ mortem, ǁ mediaeque tenemus
360 urbis iter; ǁ nox atra ǁ cava ǁ circumvolat umbra.
Quis clad(em) illius ǁ noctis, ǁ quis ǁ funera fando
explicet, aut ǁ possit ǁ lacrimis aequare labores?
Urbs antiqua | ruit, ǁ multos ǁ dominata per annos;
plurima perque | vias ǁ sternuntur inertia passim
365 corpora, perque | domos ǁ et religiosa deorum
limina. Nec ǁ soli ǁ poenas ǁ dant ǁ sanguine Teucri;
quond(am) etiam ǁ victis ǁ redit in ǁ praecordia virtus
victoresque | cadunt ǁ Danai: ǁ crudelis ubique
luctus, ubique | pavor, ǁ et plurima ǁ mortis imago.
370 Primus se, ǁ Danaum ǁ magna ǁ comitante caterva,
Androgeos ǁ offert ǁ nobis, ǁ soci(a) agmina credens
inscius, atqu(e) ultro ǁ verbis ǁ compellat amicis:
'Festinate, | viri: ǁ nam quae ǁ tam ǁ sera moratur
segnities? ǁ Alii ǁ rapiunt ǁ incensa feruntque
375 Pergama; vos ǁ celsis ǁ nunc prim(um) a ǁ navibus itis.'
Dixit et extemplo, ǁ nequ(e) enim ǁ responsa dabantur
fida satis, ǁ sensit ǁ medios ǁ delapsus in hostis.
Obstipuit, ǁ retroque ǁ pedem ǁ cum ǁ voce repressit:
Inprovis(um) aspris ǁ veluti ǁ qui ǁ sentibus anguem
380 pressit humi ǁ nitens, ǁ trepidusque repente refugit
Attollent(em) iras ǁ et caerula ǁ colla tumentem;
haud secus Androgeos ǁ visu ǁ tremefactus abibat.
Inruimus, ǁ densis ǁ et circumfundimur armis,
ignarosque | loci ǁ pass(im) et ǁ formidine captos
385 sternimus: adspirat ǁ primo ǁ fortuna labori.
Atqu(e) hic success(u) exsultans ǁ animisque Coroebus,
'O socii, ǁ qua | prim(a)' inquit ǁ 'fortuna salutis
monstrat iter, ǁ quoqu(e) ostendit ǁ se ǁ dextra, sequamur
mutemus ǁ clipeos, ǁ Danaumqu(e) insignia nobis
390 aptemus: ǁ dolus an ǁ virtus, ǁ quis in ǁ hoste requirat?
Arma dabunt ǁ ipsi.' ǁ Sic fatus, deinde comantem
Androgei ǁ galeam ǁ clipeiqu(e) insigne decorum
induitur, ǁ lateriqu(e) Argiv(um) accommodat ensem.
Hoc Rhipeus, | hoc ipse ǁ Dymas ǁ omnisque iuventus
395 laeta facit; ǁ spoliis ǁ se quisque recentibus armat.
Vadimus immixti ǁ Danais ǁ haud ǁ numine nostro,
multaque per ǁ caecam ǁ congressi ǁ proelia noctem
conserimus, ǁ multos ǁ Danaum ǁ demittimus Orco.
Diffugiunt ǁ ali(i) ad ǁ navis, ǁ et ǁ litora cursu
400 fida petunt: ǁ pars ingentem ǁ formidine turpi
scandunt rursus | equ(um) et ǁ nota ǁ conduntur in alvo.
Heu nihil invitis ǁ fas quemquam ǁ fidere divis!
Ecce trahebatur ǁ passis ǁ Priameia virgo
crinibus a ǁ templo ǁ Cassandr(a) adytisque Minervae,
405 ad caelum ǁ tendens ǁ ardentia ǁ lumina frustra, --
lumina, nam ǁ teneras ǁ arcebant ǁ vincula palmas.
Non tulit hanc ǁ speciem ǁ furiata ǁ mente Coroebus,
et sese ǁ medi(um) iniecit ǁ periturus in agmen.
Consequimur ǁ cunct(i) et ǁ densis ǁ incurrimus armis.
410 Hic prim(um) ex ǁ alto ǁ delubri ǁ culmine telis
Nostror(um) obruimur, ǁ oriturque miserrima caedes
armorum ǁ faci(e) et ǁ Graiar(um) errore iubarum.
Tum Danai ǁ gemit(u) atqu(e) ereptae ǁ virginis ira
undique collect(i) invadunt, ǁ acerrimus Aiax,
415 et gemin(i) Atridae, ǁ Dolopumqu(e) exercitus omnis;
adversi ǁ rupto ǁ ceu quondam ǁ turbine venti
confligunt, ǁ Zephyrusque ǁ Notusqu(e) et ǁ laetus Eois
Eurus equis; ǁ stridunt ǁ silvae, ǁ saevitque tridenti
spumeus atqu(e) imo ǁ Nereus ǁ ciet ǁ aequora fundo.
420 Ill(i) etiam, ǁ si quos ǁ obscura ǁ nocte per umbram
fudimus insidiis ǁ totaqu(e) agitavimus urbe,
apparent; ǁ primi ǁ clipeos ǁ mentitaque tela
adgnoscunt, ǁ atqu(e) ora ǁ sono ǁ discordia signant.
Ilicet obruimur ǁ numero; ǁ primusque Coroebus
425 Penelei ǁ dextra ǁ div(ae) armipotentis ad aram
procumbit; ǁ cadit et ǁ Rhipeus, ǁ iustissimus unus
qui fuit in ǁ Teucris ǁ et servantissimus aequi:
dis aliter ǁ visum; ǁ pereunt ǁ Hypanisque Dymasque
confix(i) a ǁ sociis; ǁ nec te ǁ tua ǁ plurima, Panthu,
430 labentem ǁ pietas ǁ nec ǁ Apollinis ǁ infula texit.
Iliaci ǁ cineres ǁ et flamm(a) extrema meorum,
testor, in occasu ǁ vestro ǁ nec ǁ tela nec ullas
vitavisse | vices ǁ Dana(um) et, ǁ si ǁ fata fuissent
ut caderem, ǁ meruisse ǁ manu. ǁ Divellimur inde,
435 Iphitus et ǁ Pelias ǁ mecum, ǁ quor(um) Iphitus aevo
iam gravior, ǁ Pelias ǁ et volnere ǁ tardus Ulixi;
protinus ad ǁ sedes ǁ Priami ǁ clamore vocati.
*unvollständiger Vers (insgesamt 58 in der Aeneis)